Duurzaamheid als opstap naar gezonde sportomgeving in Almere

Ambities en beleidskaders

De stevige basis voor Tims aanpak ligt in het coalitieakkoord van Almere, waarin duidelijke doelen zijn opgenomen voor een gezondere voedselomgeving. “We willen in de stadscentra, op scholen en in sportkantines het fastfood aanbod ontmoedigen. Daarnaast willen we de keuzemogelijkheden voor de bezoekers van onze centra vergroten. En “19% van de kinderen in Almere van 4 t/m 11 jaar heeft overgewicht. We zetten de brede aanpak (in Almere hebben ze de JOGG-aanpak en de KnGG-aanpak vervlochten tot één aanpak Gezond Gewicht Almere) hiervan voort en besteden daarbij actief aandacht aan het stimuleren van gezond voedselaanbod in de stadscentra, op scholen en in sportkantines. Bij de laatste twee zetten we ook in op het ontmoedigen van het fastfood aanbod.”. Dit laat zien hoe stevig Almere structureel en vanuit beleid inzet op het creëren van een gezondere omgeving. Net als het voorbeeld van hoe in Almere 30 organisaties samenwerken voor een gezonde toekomst van kinderen.

Samenwerking tussen beleidsdomeinen Sport, Duurzaamheid en Voedsel

Vanuit deze beleidskaders zocht Tim de Vries de samenwerking op met collega’s van de domeinen Duurzaamheid en Voedsel. Ook betrok hij de JOGG-Teamfit coach voor advies over een gezonder voedselaanbod in sportkantines. In een informele werkgroep verkenden ze samen de eerste stappen, met voeding als focus. Hun eerste actieplan had nog niet het gewenste effect, maar vormde wél een stevige basis voor verdere samenwerking en gezamenlijke ideeënontwikkeling.

Concrete acties en resultaten

Met die basis op zak, ging Tim verder aan de slag. Samen met de projectcoördinator Duurzaamheid en de projectmanager Voedsel vond hij een slimme manier om duurzaamheidsbudget in te zetten voor sportclubs. Omdat lokaal en gezond voedselaanbod bijdraagt aan een duurzame leefomgeving, werd duurzaamheid een natuurlijke bondgenoot. Het resultaat: alle sportclubs in Almere konden gratis een fruitkist met seizoensfruit van een lokale teler aanvragen – mét een flyer vol tips over de werkwijze van JOGG-Teamfit over gezonde voeding, verantwoord alcoholbeleid en een rookvrij terrein.

Impact

In totaal maakten 36 sportaanbieders gebruik van het aanbod van een gratis fruitkisten. De samenwerking tussen Tim, JOGG-Teamfit coach Michel en de JOGG-regisseur zorgde voor goede afstemming en korte lijntjes. Op meerdere locaties leidde de actie tot vervolgstappen met de JOGG-Teamfit werkwijze, gericht op het structureel gezonder maken van de sportomgeving. Met als doel: een gezonder, aantrekkelijker en fastfood-arm sportaanbod voor de jeugd.

Met deze aanpak vergroot Almere de toegang tot gezondere opties voor sportende jeugd, versterkt het de samenwerking in het werknet en de lokale economie. Sportclubs kregen de kans om laagdrempelig met gezonde lokale voeding aan de slag te gaan – zonder financieel risico. Door expertise en middelen te bundelen, laat Almere zien hoe beleidsterreinen als Sport, Duurzaamheid en Voedsel elkaar kunnen versterken.

Nieuwsgierig hoe andere gemeenten dit aanpakken? Ontdek hier hoe ook Eindhoven werk maakt van een gezonde sportomgeving op deze manier stappen zet in het gezondere maken van de sportomgeving.  

Tips voor andere gemeenten

• Integreer beleidsdomeinen: Zorg voor een heldere visie waarin gezondheid, duurzaamheid en sport hand in hand gaan. Leg de verbinding tussen domeinen zoals Duurzaamheid, Voedsel, Gezondheid en Sport om gezamenlijke doelstellingen te realiseren. 

• Benut lokale netwerken: Maak optimaal gebruik van bestaande netwerken, zoals jongerennetwerken. Dit bevordert snelle en effectieve samenwerking en zorgt voor een brede betrokkenheid bij het project. 

• Reserveer budget uit andere beleidsdomeinen: Duurzaamheidsbeleid biedt kansen voor budget om concrete acties te ondersteunen, zoals het verstrekken van lokale fruitkisten of het organiseren van gezonde workshops in sportlocaties. Zo geef je sportaanbieders op een laagdrempelige manier een directe stimulans om aan de slag te gaan met gezondere keuzes.  

• Kies voor laagdrempelige initiatieven: Start met kleinschalige projecten die eenvoudig te implementeren zijn en waardoor enthousiasme ontstaat bij de verenigingen. Er is vaak (ongegronde) angst voor omzetverlies. Door pilots als deze laat je zien wat er allemaal mogelijk is en dat de doelgroep hier ook enthousiast van wordt. Deze projecten kunnen een springplank zijn voor bredere, structurele veranderingen in de sportomgeving. 

• Monitor en evalueer: Monitor of de eenmalige actie ook daadwerkelijk aanzet om structureel aan de slag te gaan. Gebruik deze inzichten om het beleid bij te stellen en om succesverhalen te delen die als voorbeeld kunnen dienen. 

• Communiceer actief: Zorg dat de resultaten en acties breed worden uitgedragen, zowel intern als extern. Dit motiveert betrokken partijen en inspireert andere gemeenten om vergelijkbare stappen te zetten. 

Zelf aan de slag

Wil jij zelf aan de slag met de gezonde sportomgeving? Ga aan de slag met ons advies en tools.