JOGG-gemeente Kampen verbindt sociaal- en ruimtelijk domein voor meer beweging

Kampen heeft een heldere omgevingsvisie: veilige fietspaden zorgen ervoor dat kinderen zelfstandig en veilig naar school kunnen. Groene wandelroutes, natuurlijke speelplekken en veilige straten die uitnodigen tot samen spelen en bewegen in de buurt. En verouderde sportlocaties omtoveren tot openbare plekken die uitnodigt om te sporten en spelen. De fysieke omgeving veranderen duurt jaren, wel 10 tot 20 jaar en gaat stap voor stap. Vanuit sociaal domein samenwerken met het fysieke domein is daarin een must. JOGG-beleidsmedeweker (sociaal domein) Jenneke Bos, speelt hier inmiddels een belangrijke rol in. “Maar dat is niet makkelijk of vanzelfsprekend”, vertelt Jenneke. 

Jenneke Bos werkt al sinds 2021 aan het verbinden van het sociaal- en ruimtelijk domein om gezamenlijk bewegen in de openbare ruimte te stimuleren. Ze doet dit op twee manieren: 

1. Meepraten over plannen. Jenneke: “Het begon met een project voor het vervangen van speeltoestellen. Ik zag een kans om vanuit het sociaal domein mee te denken. In plaats van alleen nieuwe toestellen te plaatsen, keek ik breder naar wat bewoners nodig hadden. Samen met de buurtsportcoach en het wijkteam haalde ik wensen op bij bewoners en bracht deze in bij de plannen.” Daarnaast liet ze haar meerwaarde zien door slim thema’s als duurzaamheid, groen en veiligheid aan de plannen te koppelen. Hierdoor kwamen de verschillende beleidsdoelen integraal samen. Inmiddels maken collega’s uit andere domeinen nu regelmatig gebruik van haar input. 

2. Samen beleid maken voor gezondheid in elk beleid: Jenneke werkt met beleidscollega’s samen aan de inrichting van openbare ruimtes. Het inmiddels vaste overleg, waarin Jenneke samen met collega’s uit verschillende domeinen een geïntegreerd beleidsplan schrijft, is een belangrijk onderdeel. Ze zorgt dat bewegen en gezondheid standaard worden meegenomen, dit aansluit bij de doelen van ieder domein én bij de wensen van inwoners. Haar bijdrage wordt zo gewaardeerd dat ze haar steeds vaker vragen om mee te denken bij nieuwe projecten en plannen. 

Samenwerking met partners zoals IVN Natuureducatie, DeltaWonen, Wijz Welzijn, GGD IJsselland en Sportservice Kampen is onderdeel van het succes in de Flevowijk, waar één van de projecten loopt om de wijk te verbeteren. JOGG-regisseur Mark Bruintjes en Jenneke coördineren en verbinden de contacten en vanuit Sportservice Kampen is de buurtsportcoach Mark Homme van der Veen een belangrijke schakel. Hij weet wat er speelt in de wijken en schakelt met collega’s van beheer voor voorzieningen. Jenneke verbindt beleidscollega’s en denkt mee over grote lijnen en uitvoerbaarheid van zaken.  

De samenwerking is niet vanzelf tot stand gekomen. “Het is een kwestie van lange adem, brutaal zijn en regelmatig lobbyen” vertelt Jenneke. “Durf naar de collega’s te stappen en vraag of ze te vertellen wat er speelt in de ontwikkeling van de wijken. Vertel waar je zelf mee bezig bent, wat je wilt bereiken en hoe je dat samen kan doen. In deze gesprekken ontdekte ik dat je samen tot iets moois kunt komen. Begin met een klein project of een wijk, houd het praktisch en concreet. Zo ontdek je hoe je elkaar kunt versterken.” En, waarschuwt Jenneke: “wees niet teleurgesteld als het niet direct lukt, of als je een keer vergeten wordt. Hou ontwikkelingen in de gaten en probeer het gewoon nog een keer.” Ook Jenneke blijft constant bijleren. Het ruimtelijk domein heeft met flink wat wet- en regelgeving te maken, “meer kennis daarover helpt in de gesprekken die ik voer, zodat ik ook die taal kan spreken en begrijpen.” 

De samenwerking tussen het ruimtelijk en sociaal domein wordt steeds meer gewaardeerd, maar het is een proces dat nog niet vanzelfsprekend verloopt. Daarom is december 2024 een interne training gestart waarin collega’s uit beide domeinen samenkomen. Met als doel om de verbinding tussen beide domeinen verder te versterken. 

Dankzij speciale projecten en de samenwerking tussen de domeinen is er onder andere veel veranderd in de Kampense wijken Groene Hart, Hagenbroek, IJsselmuiden Noord en de Flevowijk. Er zijn routes gemaakt om te spelen en bewegen. Gekleurde cirkels wijzen de weg. De routes verbinden speelplekken en liggen zoveel mogelijk in het groen. Dit alles draagt bij aan het grotere doel om meer kinderen lopend of fietsend naar school te laten gaan en meer kinderen veilig op straat te laten spelen. Daarnaast doen twee basisscholen met ruim 400 kinderen in Kampen mee aan een project om vaker te voet of met de fiets naar school te gaan. 

1. Start klein: Begin met een klein project dat al gepland staat.

2. Zoek contact met andere beleidsmedewerkers: Vraag collega’s naar hun plannen en vertel over jouw doelen. Zo zorg je voor gedeeld eigenaarschap bij beleidsmedewerkers van verschillende domeinen.

3. Betrek professionals die weten wat er in de wijken speelt: Werk samen met wijkteams, buurtsportcoaches en andere sleutelfiguren. Zo zorg je dat je weet wat kinderen en jongeren nodig hebben.  

4. Bied meerwaarde: Laat zien wat je vanuit het sociaal domein kunt bijdragen. 

5. Geef niet op: Soms duurt het even voordat het lukt. Blijf nieuwe kansen zoeken.

6. Blijf leren: Verdiep je in de regels en taal van het ruimtelijk domein. Dit helpt om beter samen te werken. 

Wil je in jouw gemeente ook zorgen voor een beweegvriendelijke omgeving? Ga aan de slag met onderstaande programma's, tools en materialen die jouw werk gemakkelijker maken.