Beweegvriendelijke Omgeving

Een beweegvriendelijke omgeving stimuleert mensen om te sporten, te bewegen, te spelen, zich actief te verplaatsen en te ontmoeten. Denk aan lopen of fietsen naar school, buitenspelen en een potje voetballen. Zo wordt bewegen in de buurt leuk en toegankelijk.

Wat is het doel?

Beweging aantrekkelijk en vanzelfsprekend maken. Dat doen we door buurten te voorzien van: 

  • veilige fiets- en wandelroutes; 

  • sporttoestellen; en  

  • uitdagende speelplekken. 

Zo creëren we een leefomgeving die gezonde keuzes aanmoedigt en bijdraagt aan de ontwikkeling van een gezonde, actieve generatie. 

Beweegvriendelijke Omgeving Model

Hoe je een leefomgeving vormgeeft zodat die als beweegvriendelijk wordt ervaren, hangt altijd af van de mogelijkheden in de buurt of gemeente en de wensen van bewoners. Wel bestaat de beweegvriendelijke omgeving altijd uit 3 elementen: 

  • Hardware: de fysieke infrastructuur die voor iedereen toegankelijk is en sport, spelen, bewegen en ontmoeten stimuleert. 

  • Software: het aanbod van activiteiten, begeleiding en communicatie. 

  • Orgware: alles wat betreft de organisatie en het proces om te komen tot het zichtbare aanbod. 

Deze elementen komen samen in het BVO-model van Kenniscentrum Sport & bewegen.  

Jouw rol als JOGG-professional

Om een omgeving beweegvriendelijk te maken, kun je twee routes bewandelen.  

  1. Bottom-up: begin lokaal in een wijk of met een burgerinitiatief. Gebruik het succes hiervan om andere domeinen te interesseren om aan de slag te gaan met BVO.  

  1. Top-down: stuur alle gemeentelijke afdelingen aan om bij nieuwe projecten beweeginclusief te werken. Daarnaast kun je meeliften op bestaande of geplande ruimtelijke projecten. Bij alle opties is een integrale samenwerking met beleidsmedewerkers van andere domeinen een vereiste.  

Ook zijn er aanknopingspunten om de beweegvriendelijke omgeving te bevorderen via de Omgevingswet, GALA, Meerjarenprogramma Infrastructuur, Ruimte en Transport, het Nationale Sportakkoord en Samenspeelakkoord.

“Een goede verbinding tussen het fysieke en sociale domein is een voorwaarde voor succes.”
Whitepaper Kenniscentrum Sport & Bewegen

Beweegvriendelijke omgevingen in alle publieke ruimtes

Wil je niet alleen de Buurt, maar ook andere leefomgevingen beweegvriendelijker maken?  

Bekijk wat jij kunt doen voor een veilige en beweegvriendelijke schoolomgeving.  

Onderzoek hoe je Gaming, Gamification en E-sports inzet voor beweegstimulering.  

Tools

Kenniscentrum Sport & Bewegen heeft allerlei tools vol kennis, inspiratie en praktische tips om in jouw gemeente aan de slag te gaan met bijvoorbeeld scholen, sportvelden, openbare parken en e-sports en gamification. Hieronder lichten we er een paar uit. Om toegang te krijgen tot al deze tools maak je eenmalig een gratis account aan op de website. 

Kenniscentrum Sport & Bewegen
Kennis
Inspiratie
Praktisch aan de slag

Praktijkvoorbeelden

Laat je inspireren door voorbeelden uit de praktijk

  • JOGG-gemeente Kampen verbindt sociaal- en ruimtelijk domein voor meer beweging

    Kampen, een stad met ruim 56.000 inwoners, heeft veel plekken om te bewegen, sporten en spelen. Van parken tot voetbalvelden en speeltoestellen in de wijk. Toch maakt niet iedereen hier gebruik van en daar wil Kampen verandering in brengen. Ze investeren in een uitnodigende omgeving waardoor bewegen vanzelfsprekender wordt. Denk aan veilige fietspaden, leuke speelplekken en meer samenwerking tussen inwoners en beleid. Mede dankzij JOGG-beleidsmedewerker Jenneke werken het sociaal-en ruimtelijk domein nu beter samen. Hierdoor maakt Kampen het kinderen en families makkelijker én leuker om actiever en gezonder te leven.

    Goed voorbeeld
    Buurt
    Gedeeld eigenaarschap
    Primair onderwijs

  • Van speeltuin naar buitengym: hoe JOGG-gemeente Gennep een beweegvriendelijke omgeving creëerde

    In het dorp Ven-Zelderheide, het Limburgse dorp in JOGG-gemeente Gennep, moest basisschool De Vonder na de zomervakantie van 2023, net als alle andere basisscholen in Nederland, naar twee lesuren gym per week. Sinds jaren reisde de school eens per week met de bus naar de gymzaal in het nabijgelegen dorp Ottersum, omdat Ven-Zelderheide zelf geen gymzaal heeft. Met de aanvullende eis zouden de kinderen nu twee keer per week met de bus naar een externe locatie moeten reizen, wat extra kosten en praktische beperkingen met zich mee zou brengen. Omdat gemeenten verantwoordelijk zijn voor de huisvesting van het onderwijs nam Peter-Jan Mol, JOGG-beleidsmedewerker (Sport), het initiatief voor een oplossing waar zowel de school, de gemeente als de dorpskern van zou profiteren: een buitengym direct naast de school. Een mooi moment om met Peter-Jan terug te blikken op het proces op het traject: van idee tot uitvoering, de uitdagingen en behaalde resultaten.

    Goed voorbeeld
    Bewegen
    Buurt
    Gedeeld eigenaarschap
    Gezondheid in al het beleid
    Politiek-bestuurlijk draagvlak
    Primair onderwijs

  • Beweeg gezond door de buurt in Hoeksche Waard

    De Zuid-Hollandse JOGG-gemeente Hoeksche Waard heeft een aantal initiatieven ontwikkeld om gezonde keuzes voor inwoners en bezoekers toegankelijker en aantrekkelijker te maken. Met een van deze initiatieven heeft de JOGG-regisseur een slimme oplossing bedacht met een focus op een beweegvriendelijke omgeving. Hierdoor is het bestaande aanbod van speeltuinen, beweegroutes, gezonde horecalocaties en watertappunten beter vindbaar en de samenwerking tussen lokale partijen versterkt. Het is nu voor iedereen gemakkelijker om op een gezonde manier van hun vrije tijd te genieten. Hoe dit werd aangepakt, lees je hier.

    Goed voorbeeld
    Bewegen
    Buurt
    Publiek-private samenwerking
    Gedeeld eigenaarschap
    Vrije tijd

Wil je graag persoonlijk advies?

Neem contact op
Nicole Beukers
Adviseur Gezonde Omgeving
Academy