Stappenplan JOGG-Teamfit bij buurtlocaties

Als JOGG-professional wil je aan de slag met het gezonder maken van de buurtomgeving in jouw gemeente. In deze fase bepaal je de richting. De uitgangssituatie, doelen en aanpak komen hierin terug. Welke successen wil jij behalen en is er al beleid binnen de gemeente op het gebied van een gezonder voedingsaanbod in de openbare ruimte? Je gaat informatie en kennis ophalen met betrekking tot dit thema en kijkt welke voorwaarden van de JOGG-aanpak je hierbij kunnen helpen. Daarnaast ga je op zoek naar organisaties en mensen binnen jouw gemeente die je kunnen helpen bij het realiseren van de ambities.  

Acties   

• Bekijk of er doelen staan voor gezonde voeding in de openbare ruimte in het collegeakkoord, lokale preventieakkoord, SPUK/GALA en/of in verschillende gemeentelijke beleidsnota’s. Zo niet, kijk of je deze kunt opnemen door verbinding te leggen met andere beleidsterreinen en doelen zoals kansenongelijkheid, armoedebestrijding of hittestress (in relatie tot bijvoorbeeld het aanbieden van gratis fruit en watertappunten in de openbare ruimte).

• Betrek hierbij de beleidsmedewerker en de wethouder die hierover gaan. Buurthuizen, kinderboerderijen en speeltuinen vallen vaak onder verschillende beleidsportefeuilles binnen een gemeente. Bijvoorbeeld:

  • Buurthuizen: Welzijn en Zorg, Wijkontwikkeling en Participatie

  • Kinderboerderijen: Duurzaamheid en Milieu, Jeugd en Onderwijs, Recreatie en Toerisme, Welzijn en Zorg

  • Speeltuinen: Spelen, Openbare Ruimte en Groenbeheer, Jeugd en Onderwijs, Recreatie en Sport, Wijkontwikkeling en Sociale Cohesie

• Inventariseer welke buurtlocaties er zijn in jouw gemeente. Hebben ze standaard of voedingsaanbod of bieden ze eten en drinken aan tijdens activiteiten? Dan kun je ze meenemen in het JOGG-Teamfit plan van aanpak. Focus je op buurthuizen met de doelgroep 0 t/m 23 jaar. Indien er slechts een enkele speeltuin of kinderboerderij aanwezig is in de gemeente, overweeg om deze, indien van toepassing, direct samen op te pakken met de JOGG-Teamfit sportlocaties.

• Ga na wat de relatie is tussen de gemeente en de buurtlocatie. Is er sprake van een subsidierelatie, dan kunnen er subsidievoorwaarden met betrekking tot een gezonder voedingsaanbod worden opgesteld. In het geval van een aanbesteding (van bijvoorbeeld sociaal werk en welzijnspartners), neem je een gezonder voedingsaanbod op als aanbestedingseis.

• Onderzoek de mogelijkheid om extra financiering te krijgen voor de inzet op een gezondere openbare ruimte. Onder andere via de lokale JOGG-middelen, SPUK/GALA of het lokaal preventieakkoord. Denk ook aan de koppeling met andere beleidsterreinen, zoals eerder genoemd, of ga een samenwerking aan met een private partij die je kan helpen bij de gestelde doelen. Nog geen idee hoe je dit kunt aanpakken? De e-learning PPS en Fondsenwerving helpt je hierbij.

• Ga na of er doelen zijn met betrekking tot JOGG-Teamfit in het JOGG plan van aanpak. Zo niet, beleg een sessie om deze op te stellen. 

• In deze fase kun je informeren bij je accounthouder naar de inzet van de JOGG-Teamfit coach of neem direct contact op met de JOGG-Teamfit coach (afhankelijk van de vraag).  Op jullie gemeentepagina zie je wie de JOGG-Teamfit coach is in jouw regio. 

In deze stap ga je de huidige situatie analyseren en stel je een plan op voor de realisatie van gezondere buurtlocaties. Vorm een (project)team en beschrijf de verschillende rollen om verwachtingen te managen. Wie doet wat en is waar verantwoordelijk voor? Betrek hierbij ook de JOGG-Teamfit coach. Hieronder staan een aantal acties uitgewerkt die door het projectteam uitgevoerd kunnen worden.   

Acties: 

• Je hebt het werknet in kaart gebracht. Stel op basis hiervan een team met professionals samen die zich gezamenlijk willen inzetten op gezondere buurtlocaties. In kleinere gemeenten is er vaak direct contact tussen de beleidsmedewerker en de beheerder van een locatie. In grotere gemeenten zijn er vaak specifieke rollen die als schakel functioneren tussen beleidsmedewerkers en beheerders van buurthuizen, kinderboerderijen en speeltuinen. Mogelijke schakelfuncties zijn: 

  • Buurthuizen: Sociaal makelaar, Wijkmanager, Gebiedsregisseur, Vrijwilligerscoördinator, Cultuurcoach, Combinatiefunctionaris

  • Kinderboerderijen: Duurzaamheidscoach, Natuurcoördinator, Sociaal Makelaar, Beheerconsulent Openbare Ruimte

  • Speeltuinen: Gebiedsregisseur, Buurtcoördinator, Beheerconsulent Openbare Ruimte, Jeugdcoach, Wijkcoach, Combinatiefunctionaris

  Kijk daarnaast of je lokaal hulp kan vinden bij de uitvoering, zoals met de inzet van een stagiair(e).  

• Bedenk goed welke gezamenlijke belangen (jouw doelstellingen en die van de buurtlocaties) je kunt benutten om de buurtlocaties enthousiast te maken. Denk aan:

  • Buurthuizen: Het sociale aspect is in de buurthuizen erg belangrijk. Samen gezond eten koken kan als middel worden ingezet. Bekijk hier hoe de JOGG-regisseur van Noordwijk gezonde voeding als middel gebruikt om de verbinding met jongeren op te zoeken.

  • Kinderboerderijen: Duurzaamheid is erg belangrijk. Gezonde voeding en duurzaamheid gaan heel goed samen. De JOGG-Teamfit coach weet hier alles van.

  • Speeltuinen: Kunnen met JOGG-Teamfit nog meer maatschappelijke impact maken. De JOGG-Teamfit coach weet hoe je naast het suikerrijke aanbod ook gezondere opties kunt presenteren en voldoende omzet weet te behouden.

• Bereid argumenten voor om locaties te enthousiasmeren voor de JOGG-Teamfit aanpak. Bekijk hiervoor de Factsheet buurthuizen en de Factsheet kinderboerderijen & speeltuinen.

• Misschien is het mogelijk om de potentiële JOGG-Teamfit locaties iets extra's te bieden. Denk aan een stimuleringsbudget, een watertappunt (zie Stappenplan Watertappunten in de Buurt), of bijvoorbeeld het faciliteren van fruit dat gratis op locatie kan worden aangeboden (zie Wervingsplan Water en Fruit). Het helpt om locaties sneller over de streep te trekken. In ruil daarvoor kun je (in overleg) eisen stellen over de stappen die de locatie blijvend zet richting een gezondere omgeving.

• Een nauwe samenwerking tussen de JOGG-Teamfit coach en de JOGG-regisseur is essentieel om de buurtlocaties goed te kunnen ondersteunen. Samen kunnen jullie inventariseren welke buurtlocaties al aan de slag zijn met de werkwijze JOGG-Teamfit en waar nog kansen liggen met betrekking tot de gezondere buurtomgeving. De JOGG-Teamfit coach is de inhoudelijke expert die samen met een locatie haalbare stappen kan bepalen.

Als JOGG-regisseur ben je verantwoordelijk voor het enthousiast maken van de locaties voor de JOGG-Teamfit werkwijze. Je gaat aan de slag met enkele koplopers en de JOGG-Teamfit coach helpt ze stap voor stap een gezondere omgeving te creëren. Wanneer de eerste successen zijn geboekt kun je deze locaties als ambassadeurs gebruiken voor jouw aanpak en ze een inspiratie laten zijn voor andere locaties in jouw gemeente. Zorg dat je ze actief betrekt bij jouw werknet en onderhoudt regelmatig contact met de locatie om o.a. te polsen of verdere ondersteuning nodig is. 

Acties   

• Maak contact met de locatie, of beleg dit bij één van de eerder genoemde schakelpersonen. Gezondheid heeft (bijna) nooit de prioriteit van de locatie, er spelen vaak andere zaken. Houdt hier rekening mee, bijvoorbeeld door eerst een laagdrempelige afspraak te maken voor een kop koffie en een kennismaking. Bespreek gezamenlijke belangen en introduceer (indien nodig) de JOGG-aanpak en de werkwijze van JOGG-Teamfit.

• Benoem de succesfactoren van de JOGG-Teamfit werkwijze: kosteloos advies op maat, middels kleine, haalbare stappen en de kans op een hogere omzet omdat je met een gezonder assortiment een nieuwe doelgroep aanspreekt die een gezondere keuze belangrijk vindt. Neem ook de cijfers uit de eerder genoemde factsheets mee.

• Optioneel, en zeker handig in het geval van veel locaties in jouw gemeente: organiseer een startsessie of inspiratiesessie (de JOGG-Teamfit coach kan je hierbij helpen) of sluit aan bij een bestaande bijeenkomst (zoals een beheerdersoverleg) om in minder tijd, meerdere locaties te bereiken.  

• Gebruik richting de buurtlocaties de flyer voor buurtlocaties en verwijs naar de website van JOGG-Teamfit voor meer informatie.  

• Indien een locatie interesse heeft om aan de slag te gaan introduceer je de JOGG-Teamfit coach en initieer je een afspraak tussen de locatie en de coach. De JOGG-Teamfit coach adviseert op locatie en zorgt dat de locatie een account krijgt in 'Mijn Teamfit'. De coach mailt het advies en de te ondernemen acties naar de locatie en brengt jou hiervan op de hoogte.

• Behaalt een locatie een Topprestatie (alle 10 stappen van de JOGG-Teamfit aanpak samen), organiseer dan een uitreikingsmoment. Er is een Topprestatiebord beschikbaar via de JOGG-Teamfit coach. Betrek hierbij de wethouder. Een uitreikingsmoment is een mooie manier om te laten zien wat het effect van hun beleid is en voor de buurtlocatie is het heel speciaal dat de wethouder op bezoek komt en aandacht genereert voor de locatie.     

• Zijn de eerste successen behaalt? En zijn er koplopers die als ambassadeur willen fungeren? Zij kunnen een enthousiasmerende rol spelen richting nieuwe buurtlocaties om de beweging te vergroten.