Van niets naar een levendige plek. Hoe Bad Nieuweschans samen bouwt aan een gezonde buurt

Kansen grijpen als deze voorbij komen
De gebiedsregisseur, dé verbindende schakel tussen bewoners, gemeentelijke afdelingen en andere betrokkenen, zag een kans. Er lagen al plannen voor het herinrichten van een gebied waar woningen gesloopt zouden worden. Toen informatie over ‘Gezonde Buurten’ voorbij kwam waren ze direct enthousiast.
“Hoe mooi zou het zijn dat de vrijkomende ruimte een groene, speelvriendelijke plek wordt waar kinderen kunnen spelen, bewegen én elkaar ontmoeten?” Aldus Bianca.

Wat is Gezonde Buurten?

Met Gezonde Buurten - een vaste aanpak ontwikkeld door Jantje Beton, IVN en JOGG - werk je als gemeente samen met bewoners en andere professionals om buurten groener, beweegvriendelijker en socialer te maken. Buurten die uitnodigen om te bewegen en elkaar te ontmoeten. Het helder ontwikkelde stappenplan geeft houvast: van idee tot uitvoering en zorgt dat resultaten duurzaam zijn en echt gedragen worden. Gemeenten kunnen hierbij zelf een procesbegeleider aanwijzen en kennis putten uit voorbeelden van andere gemeenten. Lees hier meer over de aanpak van Gezonde Buurten.

Samen doen werkt

Bianca is JOGG-regisseur bij de gemeente Oldambt. Omdat Bad Nieuweschans in het JOGG-plan van aanpak als één van de focuswijken is benoemd, nam ze naast haar rol als JOGG-regisseur ook het projectleiderschap van de Gezonde Buurt aanpak op zich. Een mooie combinatie, maar niet vanzelfsprekend: elke gemeente kan dit op een eigen manier invullen. De JOGG-regisseur hoeft niet de projectleider te zijn, maar het is wel belangrijk dat diegene in het projectteam zit, vindt Bianca. “Ik heb continu de gezonde leefomgeving op het netvlies. Dat benoem ik in alle gesprekken die ik voer. Als die focus ontbreekt, verwatert het. Je moet iemand hebben die dat steeds op tafel legt.”

Van scepsis naar enthousiasme

Vanaf dag één draaide alles om samenwerking. Bianca bracht bewoners, basisschool, welzijnsorganisatie, de betrokken woningcorporatie, buurtsportcoaches en collega-ambtenaren bij elkaar. “Voor de lokale JOGG-aanpak is de werkwijze van Gezonde Buurten een enorme meerwaarde: het brengt energie, levert nieuwe contacten op en zorgt voor nieuwe verbindingen. Daarnaast helpt het advies vanuit het team van Gezonde Buurten en JOGG enorm. Zo krijgen we bijvoorbeeld tips over hoe je een bijeenkomst organiseert waarbij bewoners zich gehoord voelen en ook echt mee willen doen, of over hoe speelplekken uitnodigend en beweegvriendelijk gemaakt kunnen worden”.

Bianca organiseerde twee inwonersavonden en sprak met de kinderen van de basisschool. Dit leverde mooie ideeën op voor een groene speel- en ontmoetingsplek. Eerst waren bewoners sceptisch. Een gemeenteproject, dat zou vast weer ‘van bovenaf’ bedacht zijn. Maar toen hun ideeën serieus werden opgepakt, sloeg de sfeer om. “Het mooiste vind ik dat deze plek straks echt van ons allemaal is. Wij hebben meegedacht en straks spelen onze kinderen hier in een omgeving die we samen hebben bedacht”, aldus een inwoner van Bad Nieuweschans. 

Verbinding groeit

Een Gezonde Buurt gaat over veel meer dan een mooie plek. Na de inwonersavonden volgde een zomerfeest op de toekomstige locatie. Ondanks het extreem warme weer kwamen gezinnen, kinderen, ouderen en nieuwe professionals om het feest bij te wonen. Het project levert meer op dan een groene beweeg- en ontmoetingsplek: buurtbewoners en professionals in de wijk leren elkaar kennen, voelen eigenaarschap en beseffen steeds meer hoe sterk de omgeving hun gezondheid beïnvloedt. “Het mooiste is dat je ziet hoe jong en oud elkaar vinden. Het is straks niet alleen een plek waar kinderen kunnen bewegen, maar ook een plek waar iedereen elkaar nog vaker tegenkomt.” 

Uitdaging en doorzetten

De plek waar de Gezonde Buurt komt, moet eerst worden vrijgemaakt: huizen worden gesloopt en nutsvoorzieningen verwijderd. Dat vraagt geduld en afstemming. Ondertussen houdt Bianca de energie erin met activiteiten. “Voordat de Gezonde Buurt gerealiseerd is, is het waarschijnlijk voorjaar 2026. Ondertussen moet je inwoners blijven betrekken, anders zakt het enthousiasme en de betrokkenheid weg. Elke keer als we samen iets organiseren, groeit het gevoel van eigenaarschap.”

Beleid en borging

Naast het projectteam speelt de beleidsmedewerker Sport en Gezondheid een belangrijke rol. Hij overlegt wekelijks met Bianca en zorgt dat het project landt in de gemeente. Om breder draagvlak te creëren, geeft Bianca een presentatie aan alle relevante collega’s: van gebiedsgericht werken tot verkeer en speeltuinen. Doel: laten zien hoe je samen een gezonde leefomgeving realiseert, inspireren met de ervaringen uit Bad Nieuweschans en verkennen hoe deze aanpak ook in andere wijken kan werken. In het Meerjarenprogramma Sport en Bewegen is vastgelegd dat de aanpak bij succes wordt uitgerold naar andere dorpen, waardoor deze werkwijze mogelijk structureel onderdeel wordt van het creëren van een gezonde leefomgevingen. 

Impact

Het ontwerp ligt klaar, oplevering wordt voorjaar 2026 verwacht. Nu al ontstaan nieuwe contacten en samenwerkingen. Partners als school, buurtsportcoaches en welzijnsorganisatie hebben plannen om de plek actief te gebruiken: van gymlessen en wandelclubs tot buurtactiviteiten. “We hopen dat dit een vliegwiel wordt voor andere dorpen in onze gemeente,” aldus Bianca. 

Bad Nieuweschans laat zien hoe de JOGG-aanpak en werkwijze van Gezonde Buurten elkaar versterken: samen de omgeving veranderen. Een groene, beweegvriendelijke ontmoetingsplek in een dorp dat eerst niets had, groeit uit tot een hart van de gemeenschap. Verandering kost tijd, maar levert iets blijvends op: een plek die uitnodigt, verbindt én bewoners trots maakt. 

Tips voor andere gemeenten

1. Haak slim aan bij bestaande plannen. Elke gemeente werkt aan herinrichting van buurten. Zoek beleidsmedewerkers groen of speeltuinen op en koppel de werkwijze van Gezonde Buurten hieraan. 

2. Blijf bewoners betrekken. Organiseer activiteiten, ook vóór oplevering. Bewonersparticipatie maakt eigenaarschap tastbaar. 

3. Zorg dat een JOGG-regisseur meedoet. Zo blijft de gezonde leefomgeving een prioriteit en groeit het project uit tot een succes. 

Aan de slag met de buurt

Wil je in jouw gemeente ook zorgen voor een beweegvriendelijker omgeving? Ga aan de slag met onderstaande programma's, tools en materialen die jouw werk gemakkelijker maken.