Het hele college in beweging krijgen voor een gezonde leefomgeving? Zo pakt Renkum het aan

Gezondheid raakt ieder domein

De aanleiding? Met een nieuwe JOGG-wethouder in Renkum besefte het JOGG-team: dit is hét moment om gezondheid stevig tussen de oren (en in de agenda’s) van alle wethouders te krijgen. Niet alleen van die ene met ‘Jeugd’ of ‘Volksgezondheid’ in z’n portefeuille.

Kinderen groeien niet op in hokjes en binnen de perken van beleidsterreinen. Ze groeien op in buurten, op school en schoolpleinen, in speeltuinen en op fietspaden. Dáár moet gezondheid de norm worden. Dat lukt alleen als alle domeinen meebewegen.

Een werksessie die aanzet tot actie

Geen overkill aan informatie. Geen beleidsjargon. Wel: een actieve werksessie rondom een fictieve wijk ‘Zuidhoeven’. Met herkenbare problemen: veel overgewicht bij kinderen, nauwelijks speelruimte, een overvloed aan fastfood en weinig gezonde alternatieven en gezinnen voor wie sport minder toegankelijk is. Herkenbaar voor iedereen aan tafel, maar abstract genoeg om vrij te kunnen denken. En dan de vraag: wat kun jíj doen, met jouw portefeuille?

Het besef: elk portefeuille raakt aan gezondheid

De opdracht om als groep én vanuit ieders portefeuille naar de fictieve wijk te kijken, bleek goud waard. Het leverde directe inzichten op:

• Ruimtelijke Ordening zag dat woningbouwplannen vaak ten koste gaan van speelruimte. “We zetten vol in op woningen, maar vergeten speelplekken.” “Er is nauwelijks plek meer om buiten te spelen. Het is een opslagplek voor auto’s.”

• Mobiliteit merkte: “We maken fietspaden, maar vergeten fietsenstallingen.”

• Onderwijs realiseerde zich dat gezondheid nog amper terugkomt in de onderwijsagenda.

Het kwartje viel: gezondheid is geen extraatje. Het raakt ieder domein en begint bij keuzes die je vandaag maakt.

Ideeën uit de sessie

Al samen brainstormend ontstonden verschillende ideeën.

De kracht van het JOGG-team

De JOGG-regisseur, de JOGG-beleidsmedewerker en JOGG-accounthouder Willemijn werkten samen aan deze opzet. Beleidsmedewerker Lois ontwikkelde het concept. Regisseur Tim vulde aan met praktijkvoorbeelden en successen. En de accounthouder zette het verhaal stevig neer: gezondheid is geen extraatje. Het is de basis. Het is van iedereen. En de ideeën? De meest impactvolle krijgen een plek in het nieuwe plan van aanpak.

Van gesprek naar eigenaarschap

En zo ontstond eigenaarschap in het college. De JOGG-wethouder vroeg om een vervolg op de sessie. Andere wethouders gingen actief het gesprek aan met de JOGG-regisseur: waar loop jij tegenaan? Wat kan ik betekenen? Samenwerking tussen beleidsdomein Jeugd, Gezondheid, Mobiliteit, Openbare Ruimte en Onderwijs werd direct opgepakt. Wat hielp? Met relatief jonge wethouders, zélf ouders van jonge kinderen, was er snel herkenning en betrokkenheid. Zij zagen het belang van een groene, beweegvriendelijke en gezonde leefomgeving. Dat persoonlijke besef zorgde voor openheid én actie.

Draagvlak ontstaat niet vanzelf

Deze case laat zien dat politiek-bestuurlijk draagvlak niet ontstaat door een memo, maar door een persoonlijk gesprek. Door het college sámen aan tafel te zetten en te laten ervaren dat gezondheid in elk beleidsdomein thuishoort. En dat elke wethouder daarin een rol speelt. Renkum laat zien: met de juiste insteek en het juiste moment kun je gezondheid stevig verankeren in het college. En daarmee in het beleid van de hele gemeente.

Tips voor andere gemeenten

• Organiseer een college-brede sessie rond een concrete en actuele casus die raakt aan de lokale praktijk.

• Laat elke wethouder vanuit zijn of haar eigen verantwoordelijkheid nadenken over oplossingen.

• Werk als JOGG-team goed samen: beleidsmedewerker, regisseur en accountmanager vullen elkaar aan in inhoud, verbinding en positionering.

• Zet bewust in op eigenaarschap en vervolg: zorg dat de sessie leidt tot actie én betrokkenheid op de lange termijn.

Aan de slag met politiek-bestuurlijk draagvlak

Wil je in jouw gemeente ook zorgen voor draagvlak en eigenaarschap bij het hele collega? Ga aan de slag met ons advies, tools en materialen die jouw werk gemakkelijker maken.