• Voortgezet onderwijs
  • Publiek-private samenwerking
  • Gedeeld eigenaarschap

Overbetuwe pakt met supermarkt Jumbo ongezonde eetgewoontes rondom scholen aan

HPC Zetten eetomgeving scholen foto Erik van t Hullenaar

JOGG-gemeente Overbetuwe zet vol in op het stimuleren van een gezonde leefstijl bij jongeren. Een van hun doelen is dat minimaal 60% van de middelbare scholen een gezonde leefstijl in hun beleid opneemt en dat de omgeving rond scholen gezondere keuzes stimuleert. Uit onderzoek van de WUR (Wageningen University & Research) en Jong Leren Eten bleek dat veel jongeren tijdens de lunchpauze frikandelbroodjes en energiedrankjes kopen bij de supermarkt, terwijl middelbare school HPC zelf wel een gezonde kantine heeft. Dus bleef de vraag: hoe inspireren we leerlingen dan om wél gezonde keuzes te maken?

JOGG-regisseur brengt de bal aan het rollen

Trudy Wolters, de JOGG-regisseur van Overbetuwe, aarzelde geen moment na het zien van de cijfers uit het onderzoek. Samen met de JOGG-accounthouder en een JOGG adviseur gezonde omgeving bracht ze de situatie en kansen in kaart. Met de JOGG-beleidsmedewerker benaderde ze de supermarktmanager van de lokale Jumbo in Zetten en de schoolleiding van middelbare school HPC waar ruim 850 leerlingen naar school gaan. Ze zorgde hiermee voor een mooie samenwerking tussen school, supermarkt en de gemeente.

“Het zien van de onderzoeksresultaten was een belangrijke motivatie voor de supermarkt om mee te doen en maakte het contact makkelijk. Onderzoek en cijfers helpen in zo’n situatie.”
Trudy Wolters - Jansen
JOGG-regisseur

Samenwerking JUMBO supermarkt levert succes op

Supermarktmanager Wim van Blijderveen voelde zich verantwoordelijk na het zien van de onderzoeksresultaten. Veel scholieren werken bij de Jumbo, en meedoen zag hij als lokaal ondernemerschap en een bijdrage aan de gemeenschap. Gezonde alternatieven aanbieden en deze goedkoper aanbieden wilde hij wel. Hiervoor waren geen aanpassingen in het assortiment nodig. Trudy: “Het zien van de onderzoeksresultaten was een belangrijke motivatie voor de supermarkt om mee te doen en maakte het contact makkelijk. Onderzoek en cijfers helpen in zo’n situatie.”

De resultaten bij supermarkt JUMBO

Eerdere succesvolle ervaring met gezonde acties in Venlo gaf de supermarktmanager extra vertrouwen om mee te doen. Samen met Trudy bedacht Wim acties zoals gezonde combi-deals, waaronder yoghurt met fruit. Het werd een succes. Cijfers toonden aan dat de verkoop van gezondere opties steeg, de verkoop van frikandelbroodjes daalde met 10%, terwijl de omzet gelijk bleef. Naast de studenten, waren ook andere klanten enthousiast over de gezondere opties. Niet alles werkte, yoghurt met noten sloeg minder aan, maar ontdekken wat werkt voor de doelgroep was ook onderdeel van het proces. De actie laat zien dat supermarkten impact kunnen maken op het creëren van een gezondere omgeving. “De cijfers motiveren en positieve aandacht in de regionale krant geven vertrouwen om door te gaan,” aldus Trudy.

Structurele actie en aandacht op school

De actie is niet eenmalig. Op school is er een werkboek over positieve gezondheid incl. thema’s als voeding, beweging en mentale gezondheid. Dit werkboek “jij in de maatschappij” wordt nu jaarlijks aan concrete acties gekoppeld, zoals de gezonde aanbiedingen in de supermarkt, zodat leerlingen direct in de praktijk leren hoe lekker gezonde opties zijn.

Gezamenlijke ambities die zorgen voor win-win

Trudy houdt de gezamenlijke en individuele doelen goed in de gaten. Gemeente Overbetuwe wil met de JOGG-aanpak een gezonde omgeving creëren. De school wil de mentale gezondheid van leerlingen verbeteren. Gezonde voeding helpt leerlingen beter in hun vel zitten en presteren. Jumbo wil bijdragen aan de gezondheid van klanten, zonder verlies van omzet en goed zorgen voor eigen medewerkers. Overbetuwe laat zien hoe alle verschillende ambities en belangen succesvol samenkomen.

Uitbereiding naar andere scholen en supermarkten in de gemeente

Trudy werkt samen met nog twee andere middelbare scholen en de WUR om ook daar eetgewoontes van leerlingen te onderzoeken. “Dankzij het eerdere succes en media-aandacht kom ik makkelijker in gesprek met scholen en supermarkten,” zegt ze. Het doel is om het voedingsaanbod rond alle vijf middelbare scholen in Overbetuwe structureel gezonder te maken en blijvende verbeteringen te realiseren. Zo heeft dit project niet alleen directe impact, maar biedt het ook kansen voor verandering in beleid en praktijk van scholen en supermarkten in de regio.

Tips voor andere gemeenten

  1. Betrek lokale partners die enthousiast zijn: Begin bij je lokale werknet waar enthousiasme zit. In dit geval was de motivatie om aan de slag te gaan bij de Jumbo en een van de middelbare scholen groot. Overbetuwe laat zien dat je lokale bedrijven actief bij je plannen kan betrekken. Dit lukt wanneer je aandacht hebt voor hun eigen doelen en drijfveren en meegaat in hun enthousiasme.

  2. Zorg voor zichtbare resultaten: Het feit dat 10% minder frikandelbroodjes werden verkocht en tegelijk gezonde opties beter verkocht werden, motiveerde iedereen om door te gaan. Ook de supermarkt. Meetbare successen maken het verschil.

  3. Deel het succes om je impact te vergroten. Succesvolle lokale activiteiten met partners die enthousiast zijn inspireren anderen die nog niet zijn overtuigd om hetzelfde te doen.

  4. Gebruik landelijke kennis: Betrek je JOGG-accounthouder, een JOGG-adviseur gezonde omgeving en de Adviseur eetomgevingen van het Voedingscentrum. Gezamenlijk helpen zij met advies en kennis. Je hoeft het wiel niet alleen uit te vinden.

  5. Blijf experimenteren: Niet alles werkt in één keer en dat is prima. Door uit te proberen en te leren van je ervaringen en deze te delen met elkaar, kom je steeds dichter bij een gezondere omgeving voor jongeren die ook aansluit bij hun behoeften.

Aan de slag

Wil je in jouw gemeente ook zorgen voor een gezonde eetomgeving op scholen en samenwerking met supermarkten? Ga aan de slag met ons advies en tools.

Adviseur eetomgevingen - Voedingscentrum

De Adviseur Eetomgevingen van het Voedingscentrum biedt praktisch advies over onder andere productkeuzes, de inrichting van de kantine en het vergroten van draagvlak bij personeel en leerlingen. Als JOGG-regisseur kun je de adviseur inschakelen om scholen in jouw gemeente te laten begeleiden bij het toepassen van de Richtlijn Eetomgevingen voor Scholen. Lees er hier meer over

Samenwerking met supermarkten

Bij publiek-private samenwerking (PPS) werken overheid, non-profits en bedrijven (zoals supermarkten) samen door verantwoordelijkheden, middelen en vaardigheden te delen om een gemeenschappelijk doel te bereiken. Hoe zorg je hier voor? Lees er hier meer over.

Gedeeld eigenaarschap

Gedeeld eigenaarschap betekent dat belangrijke werknetpartners zich actief verantwoordelijk voelen voor het gezonder maken van de leefomgeving. Ze pakken hun rol op en nemen die verantwoordelijkheid ook echt. Dit gaat verder dan alleen betrokken zijn, want eigenaarschap vraagt om een actievere houding. Partners dragen bij vanuit hun eigen kracht en motivatie. De samenwerking is gelijkwaardig, waarbij je inspeelt op wat de ander drijft, nodig heeft en kan bijdragen. Hoe zorg je hier voor? Lees er hier meer over.


Wil je graag persoonlijk advies?

Neem contact op met je eigen accounthouder voor extra ondersteuning. De gegevens vind je bij het profiel van jouw JOGG-gemeente.

Gegevens JOGG-gemeenten
JOGG-accounthouder