Consultatiebureau
De eerste levensjaren van een kind zijn van groot belang voor een gezonde ontwikkeling. Het consultatiebureau, als onderdeel van de Jeugdgezondheidszorg (JGZ), speelt een belangrijke rol in de begeleiding van ouders en kinderen van 0 tot 4 jaar. Aangezien het consultatiebureau zo’n 88% van de kinderen (en hun ouders) ziet in deze leeftijdscategorie, is hun bereik richting de einddoelgroep groot. Samenwerken met het consultatiebureau biedt jou als JOGG-professional een uitgelezen kans om vanaf het begin gezonde gewoontes te stimuleren.
Jouw rol als JOGG-regisseur
Als JOGG-regisseur kun je samenwerken met jeugdartsen en jeugdverpleegkundigen op het consultatiebureau om ouders te informeren over de JOGG-thema’s: gezonde voeding, voldoende bewegen en ontspanning (waaronder slaap). Samen kun je:
Ondersteunend materiaal inzetten
Bespreek welk materiaal jeugdartsen en verpleegkundigen helpt om ouders en kinderen te begeleiden naar een gezonde leefstijl en hoe ouders dit thuis op een leuke manier kunnen toepassen. Sluit aan bij de verschillende consultmomenten:
3-4 maanden: Groentehapjes in 10 stapjes wat het gesprek over gezonde leefstijl vergemakkelijkt. Daarnaast helpt het ouders om hun baby (4 maanden) op een leuke manier groente te leren eten en dit vol te houden.
6-7 maanden: Bied een oefendrinkbeker aan, bijvoorbeeld met een folder over water drinken van het Voedingscentrum. Lees meer
11 maanden: Geef een beweegbundel mee met dagelijkse beweegspellen.
3 jaar en 9 maanden: Gebruik leefstijlpakketten zoals Trommel zonder Rommel of pakketten zoals in voorbeeld Borger-Odoorn voor de overgang naar de basisschool.
Algemeen: de inzet van praatplaten, zoals die van de GGD Zuid-Holland Zuid of Kind naar Gezonder Gewicht ter ondersteuning van het gesprek.
Tip: In Noord- en Midden-Limburg hebben ze deze contactmomenten omtrent gezonde leefstijl verankerd in de preventielijn 0-2 jaar.
Beweegvriendelijke inrichting consultatiebureau
Stimuleer bewegen door de wacht- en consultruimte beweegvriendelijk in te richten. Dit maakt het makkelijker om het gesprek over beweging te starten. Zie de Inspiratiegids beweegstimulerende inrichting JGZ en de Nut en Nootzaak toolbox.
Samenwerken met lokale organisaties
Betrek andere organisaties uit jouw JOGG-werknet bij het consultatiebureau. Denk aan:
Het koppelen van een beweegvriendelijke inrichting aan activiteiten in de wijk, georganiseerd door sportbedrijven of verenigingen. Maak beweegaanbod zichtbaar via een speel- en beweegkaart, zoals in Helmond.
Samenwerken met bibliotheken voor activiteiten tijdens de Media Ukkie Dagen.
Aansluiting zoeken bij bestaande samenwerkingen, zoals die met kinderopvang en voorschoolse educatie.
Signaleren van overgewicht en obesitas
Vroegtijdige signalering
Zorg voor een gestructureerde aanpak waarbij de jeugdgezondheidszorg (JGZ) een centrale rol speelt. Combineer contactmomenten en lengte-/gewichtmetingen met aandacht voor risicofactoren zoals voeding en bewegen.Rol van de Centrale Zorgverlener (CZV)
In gemeenten met de aanpak Kind naar Gezonder Gewicht is de CZV aanspreekpunt voor kind en gezin. De CZV, vaak een jeugdverpleegkundige, kijkt breed naar de gezinssituatie, stelt een plan op en verwijst indien nodig door.
“De JGZ is er niet alleen voor de periodieke onderzoeken of vaccinaties. Ook juist preventie en focus op gezonde kinderen is voor ons een belangrijk doel”
Jouw rol als JOGG-beleidsmedewerker
Om een gezonde start bij het jongste kind (-9 maanden tot 4 jaar) te realiseren, is samenwerking met verschillende beleidsdomeinen belangrijk (“Health in and for all policies”). Denk bijvoorbeeld aan:
Onderwijs: kijk samen met de beleidsmedewerker onderwijs hoe de samenwerking met de JGZ is als het gaat om bijvoorbeeld voorschoolse educatie en de verankering in het onderwijs(achterstanden)beleid.
Accounthouderschap JGZ: ook is het belangrijk om in je gesprekken met de JGZ te kijken hoe je aan gezondheid binnen het consultatiebureau en op de kinderopvang kunt werken.
Sport: met de beleidsmedewerker sport kun je kijken hoe het sport- en beweegaanbod in de wijk ook gekoppeld kan worden aan het consultatiebureau.
Jeugd: bespreek met de beleidsmedewerker jeugd of er een coalitie Kansrijke Start is, waarin het consultatiebureau een belangrijke partner is. Het programma Kansrijke Start richt zich op de zorg en ondersteuning aan kwetsbare gezinnen in de eerste 1000 dagen (-9 maanden tot 2 jaar) door de samenwerking tussen het sociaal en medisch domein te verbeteren. Op die manier werk je aan het bevorderen van gelijke kansen.